درآمدی تحلیلی بر شعر عصر انحطاط در پرتو جامعه شناختی ادبی

نویسندگان

تورج زینی وند

عضو هیات علمی پروانه ستایش نیا

عضو هیات علمی

چکیده

سرزمین های عربی در دوره­ی ­انحطاط، زیر سلطه­ی حاکمان تاتاری و ترک بوده و ویژگی بارز این حکومت­ها در ستم و بیداد،آزار و اذیت، دسیسه و آشوب خلاصه می شده است. جامعه درچنین اوضاعی، پیوستگی و استواری خود را از دست داده بود و هر لحظه رو به فروپاشی پیش می رفته است. افزون بر این، عصبیّت های قومی و رقابت های سیاسی - دینی بار دیگر اوج گرفته بود و نوشته­های ادیبان، رو به سستی نهاده و سروده های شاعران سست و بی مایه شده بود. این ناتوانی ادبی و نابسامانی اجتماعی و اقتصادی، نتیجه ی اوضاع سیاسی- اجتماعی آن روزگار بوده است که مغولان، ترکان و مملوکیان برای سرزمین های عربی به­ارمغان آورده بودند. یافته و فرضیه­ی اساسی این جستار که در چارچوب های نقد جامعه شناختی ادبی نگاشته شده است، چنین است که شعر دوره ی انحطاط، یکی از منابع راستین شناخت اوضاع اجتماعی آن دوره به شمار می آید. در این پژوهش­، براساس ­معیارهای­ جامعه شناختی ادبی، به­بررسی­­، تحلیل ­و بازتاب ­موضوع­­های­ اجتماعی ­همچون: رخدادهای­اجتماعی، وضعیّت طبقات اجتماعی، نقد و شکایت از اوضاع جامعه،گرایش توده­های مردم به ادبیات، فقر و اوضاع ­نامناسب ­اقتصادی، اخلاق ­اجتماعی، مالیا­ت­های سنگین، حسرت­ و اندوه بر اوضاع­گذشته، باده­نوشی ­و باده­سرایی، گرایش به زهد و تصوّف و توسّل به پیامبر(ص) در شعر شاعران برجسته­ای همچون: بوصیری، الشاب­ الظریف، بهاءالدین ­الزهیر، ابن نباته، صفی الدین حلّی و ......... پرداخته شده است. محورهای اساسی این پژوهش عبارتند از:   الف)پیشگفتاری درباره ی جامعه شناختی ادبی و اوضاع اجتماعی عصر انحطاط.   ب)پردازش و تحلیل موضوع های اجتماعی در شعر این دوره بر اساس معیارهای جامعه شناختی ادبی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

رویکردی جامعه شناختی بر شعر عصر انحطاط

دراین پژوهـش براساس معیـارهای جامعـه شناختی ادبـی ،به بررسـی ،تحلیـل وبازتـاب موضـوعاتی اجتمـاعی همچـون ؛ رخدادهای، اجتماعی،وضعیّت طبقات اجتماعی ،نقدوشکـایت ازاوضاع اجتماع،گرایش ادبیـات به میان عامّـه،فقرواوضـاع نامناسب اقتصادی،اخلاق اجتماعی،حرفه ادیبان،حسرت واندوه براوضاع گذشته،باده نوشی وباده سرایی،فکاهه وهـزل،تصوّف و توسـل به پیامبر(ص)درشعرشاعرانی همچـون:بوصیـری،الشـابالظـریف،بهاءالدین الزهیر،ا...

15 صفحه اول

نگرش جامعه شناختی- ادبی بر غزل سیاسی در شعر فارسی

جامعه شناسی ادبیات، به عنوان یکی از جدیدترین حیطه ها در جامعه شناسی، سعی دارد تمامی موارد و عوامل تأثیرگذار در شکل گیری و دگرگونی آثار ادبی را بررسی کند. در این نظریه، واقعیت های اجتماعی و رویدادهای مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و روابط طبقات و گروهها که بیشترین تأثیر را در جریانات سیاسی دارند، به نمایش در می آید. در واقع نگاه جامعه شناختی به ادبیات می تواند وضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دور...

متن کامل

درآمدی توصیفی- تحلیلی بر اسطورة سندباد در شعر صلاح عبدالصّبور

چکیده اسطورة سندباد در هفت قصیده از دیوان صلاح عبدالصّبور آمده است. این اسطوره در شعر وی بر مضمون­­هایی همچون: سرگشتگی، فرار از واقعیّت­های تلخ زندگی، شناخت و معرفت و سرکشی و نوآوری دلالت دارد. سندباد به روش­های گوناگونی در شعر عبدالصّبور آمده است؛ گاهی نقاب شاعر است و گاهی قهرمان روایت اوست. حضور وی اشاره­وار، نمادین و با گفتگوهایی گاه عامیانه و گاه عالمانه است. سندباد در شعر عبدالصّبور سه چهرة...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
لسان مبین

جلد ۳، شماره ۶، صفحات ۷۴-۱۰۵

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023